Vandaag (1 mei 2022) is eens niet De Volkskrant, maar het NRC mijn bron voor een weblogbijdrage, met het artikel ‘Een jeugddroom in vervulling: wandelen in de Himalaya, ondanks de hoogteziekte’.
In dit artikel beschrijft wetenschapsjournaliste Gemma Venhuizen de aantrekkingskracht die (hoge) bergen op haar uitoefenen. En dit ondanks het onzichtbare gevaar dat deze in zich bergen (no pun intended): hoogteziekte.
Terecht schrijft Venhuizen: ‘Hoogteziekte (…) klinkt vrij onschuldig – iets tussen wagenziekte en hoogtevrees in.’ Maar in zeldzame gevallen kan AMS (Acute Mountain Sickness) zelfs leiden tot de dood, door vochtophoping in de longen of hersenen.
Ikzelf kreeg voor de eerste keer last van hoogteziekte, toen ik in de zomer van 1992 in Ecuador naar Cuicocha ging, een kratermeer dat op ruim 3200 meter hoogte ligt. Ervaring met hoogteziekte had ik toen nog niet, maar ik herkende de symptomen meteen: barstende hoofdpijn, trillende, slappe benen, een (te) snel kloppend hart en een algeheel gevoel van slapte. Het enige dat in zo’n geval echt helpt is: naar beneden gaan.
Ik heb, evenmin als Gemma Venhuizen, de Mount Everest beklommen (en ik betwijfel of ik dat ooit ga doen); mijn ervaring met het te voet bestijgen van hoge bergen beperkt zich tot het bereiken van de top (in 1994) van de Thorung La in Midden-Nepal, die op 5416 meter ligt. ‘It is known to be the world’s highest pass and is possibly the most-used pass.’ zegt Wikipedia daarover.
‘Most trekkers cross the pass from east to west (Manang to Muktinath), which is the easiest and safest direction.’ vervolgt de digitale encyclopedie. Dat gold ook voor mij. Ik had de nacht vóór het oversteken van de pas doorgebracht in Thorung Phedi in een onderkomen waar zenuwenlijerige backpackers samengeklonterd zaten, allemaal bibberend en huiverig voor De Beproeving van de volgende morgen.
Vanaf het Thorung Phedi Base Camp was het nog een kilometer naar de top. Heel langzaam, voetje voor voetje legde ik die afstand naar boven af. Elke poging je pas te versnellen werd onmiddellijk afgestraft met bonkende hoofdpijn.
Voor zover dat op die hoogte mogelijk was, werd het landschap nóg woester, dorrer en doodser. Ik was daarom bijzonder (aangenaam) verrast dat er in deze stenenwoestenij plotseling een hen van de Himalaya glansfazant neerstreek (overigens de nationale vogel van Nepal). Deze prachtige vogel vormde het enige teken van leven en de enige verschijning van schoonheid in dit verder onherbergzame maanlandschap.
Na vier uur en een kwartier had ik de beklimming volbracht en kon ik aan de afdaling naar Muktinath beginnen. Maar niet nadat ik een steen op de hoop keien op de pas had gegooid: dat was een gedenkteken voor ene Ricky, een Amerikaan die hier in de buurt op 27-jarige leeftijd aan hoogteziekte was gestorven. Zijn ouders hadden via allerlei media de passanten die de Thorung La overstaken opgeroepen om een steen toe te voegen aan dat primitieve monument, als eerbetoon aan hun gestorven zoon. Een andere vorm van ‘zijn steentje bijdragen’.
In zijn boek Mountains of the Mind (2017, vertaald als ‘Hoogtekoorts’) schrijft de Brit Robert Macfarlane over de aantrekkingskracht én het gevaar van bergtochten. „Er zijn veel manieren om te sterven in de bergen: dood door bevriezing, dood door valpartijen, dood door sneeuwlawines, dood door verhongering, dood door uitputting, dood door rotslawines en dood door de onzichtbare agressie van hoogteziekte.”
Hooggebergte is gruwelijk mooi, maar elk jaar eist het de nodige slachtoffers, of het nu gaat om onervaren mensen die uitglijden en in de diepte storten of ervaren klimmers die niet goed geborgd zijn aan hun touwen, daardoor losschieten en zo in het ravijn donderen. Maar boven de 2800 meter, dus in het échte hooggebergte zoals de Himalaya, loop je dus ook nog kans het loodje te leggen door hoogteziekte.
Maar al deze ellende ten spijt blijven hoge bergen ook op mij een zeer grote aantrekkingskracht uitoefenen. Daarom zal ik ook deze zomer weer het hooggebergte opzoeken.
