Vandaag (9 april 2021) is het precies 200 jaar geleden dat een van de grootse Franse dichters (en trouwens ook een van de grootste dichters ooit), Charles Baudelaire, is overleden. Nederlandse media besteden er geen aandacht aan (alleen de VPRO-gids wijdt er een heel artikel aan) , daarvoor moet je – uiteraard – uitwijken naar een Franse krant, Le Figaro. Daarin staat dit artikel.
In het stuk in de VPRO-gids lees ik: ‘Maar terwijl Baudelaire overal elders werd bewierookt, was er onder onze Tachtigers nauwelijks oog voor zijn werk.’ Dat wil ik graag geloven, maar ik heb me nooit aan de indruk kunnen onttrekken dat het altijd maar weer geciteerde ‘Van de Zee’ van de overschatte Tachtiger Willem Kloos met die overbekende beginregels
De Zee, de Zee klotst voort in eindeloze deining,
De Zee, waarin mijn Ziel zichzelf weerspiegeld ziet;
niet meer is dan een slap aftreksel van het vele malen genialere ‘L’homme et la mer‘ van Baudelaire.
Van Baudelaire heb ik – uiteraard – Les fleurs du mal (De bloemen van het kwaad) gelezen, zijn baanbrekende bundel waardoor hij een proces aan zijn broek kreeg. Verder Les paradis artificiels en Le spleen de Paris, dat hier te lande veel minder bekend is, maar dat ook juweeltjes bevat. Een daarvan is het raadselachtige ‘L’étranger’, waarmee de bundel opent (een vertaling staat hier):
— Qui aimes-tu le mieux, homme énigmatique, dis ? ton père, ta mère, ta sœur ou ton frère ?
— Je n’ai ni père, ni mère, ni sœur, ni frère.
— Tes amis ?
— Vous vous servez là d’une parole dont le sens m’est resté jusqu’à ce jour inconnu.
— Ta patrie ?
— J’ignore sous quelle latitude elle est située.
— La beauté ?
— Je l’aimerais volontiers, déesse et immortelle.
— L’or ?
— Je le hais comme vous haïssez Dieu.
— Eh ! qu’aimes-tu donc, extraordinaire étranger ?
— J’aime les nuages… les nuages qui passent… là-bas… là-bas… les merveilleux nuages !
Charles Baudelaire, Petits poèmes en prose, 1869
