Vandaag (27 december 2025) is het derde kerstdag. Dat betekent dat, als het goed is, de gourmetdampen weer zijn opgetrokken en de lege wijnflessen in de glasbak zijn gegooid. Hopelijk is de vlam niet in de pan geslagen bij de discussies met de (schoon)familie aan de kerstdis.
De kerstdis is immers altijd een mijnenveld, waarbij het behoedzaam manoeuvreren is om heikele onderwerpen heen die kunnen leiden tot explosieve situaties. Vandaar dat er talloze sites bestaan waar tips worden gegeven om de kerstdagen zonder (emotionele) kleerscheuren door te komen en om conflicten met je (schoon)familie te vermijden.
Sowieso is het handiger onderwerpen uit de weg te gaan die door het jaar heen al tot felle discussies hebben geleid. Denk aan thema’s als ‘het Israël-Hamasconflict’ of ‘immigratie’. Beperk je daarom tot het aansnijden van de kalkoen; snijd deze onderwerpen niet aan.
Voor veel mensen zijn 25 en 26 december synoniem voor geduldig de tijd uitzitten in het gezelschap van (schoon)familieleden die ze in sommige gevallen niet kunnen luchten of zien, het doen van zouteloze spelletjes waarbij alle deelnemers net iets te luide lachjes ten beste geven. Door te lang op elkaars lip te zitten kunnen er gemakkelijk irritaties ontstaan. En deze kribbigheden kunnen door een enthousiaste alcoholinname extra venijnig worden.
Er zijn – ook voor mij – tijden geweest dat ik met opzet in de kerstperiode een weekje naar een verre bestemming boekte, om de kerstdagen maar niet in Nederland met (schoon)familie te hoeven vieren. En één jaar moest ik zelfs een afspraak met mijn ouders maken: zou ik 25 of 26 december bij hen komen, om de kerstdis met hen tweeën te vieren? Zodoende kon ik namelijk mijn broer ontlopen, met wie ik toen ruzie had…
Maar eigenlijk was dit natuurlijk gewoon laf de confrontatie uit de weg gaan; ik had gewoon moeten zeggen dat ik geen zin meer had in het vieren van Kerst.
Deze conflictueuze kerstdagen liggen gelukkig ver achter mij. Lang geleden al besloot ik mij niet langer met schijnproblemen bezig te houden. Waarom energie verliezen met fulmineren tegen een, toegegeven, burgerlijke traditie die voorschrijft dat je je in familieverband gaat volvreten (en lamzuipen) tijdens de kerstdagen? Go with the flow, verzet je niet, neem een laconieke houding aan waarbij je steeds voor ogen moet houden: het is maar een kerstdiner.
Als toppunt van Nederlandse burgerlijkheid gold (en geldt) tijdens de kerstdagen dat je dan gaat gourmetten. En wat deed André Degen jarenlang tijdens de Kerst? Juist ja. Ook dit jaar heb ik de Eerste Kerstavond gourmettend doorgebracht – met een ongemakkelijk gevoel, moet ik zeggen, aangezien ik de laatste jaren mijn vleesgebruik tot een minimum probeer te beperken. 100% vegetariër worden lukt me misschien dan niet, maar een flexitariër die drie, vier keer in de week vleesloos de dag doorbrengt ben ik wel geworden.
Voor mij was het jarenlang een traditie om tijdens de kerstdagen het Weihnachtsoratorium van Bach op te zetten. Ik geloof dan wel niet in de God die Bach eert in zijn symfonieën, cantates en oratoria, maar ik geloof wel degelijk in de eeuwigdurende magie van de muziek.
Sinds een paar jaar heeft dit muziekstuk van Back echter concurrentie gekregen van de zogenaamde Snob 2000, zeg maar, de alternatieve Top 2000 van Pinguin Radio, waar je godzijdank niet de onvermijdelijke – en ondertussen niet meer te harden – Bohemian Rapsody tegenkomt. Maar bij mijn weten is het nog steeds niet verboden om dit typische kerstmuziekstuk na de Kerst te draaien. Dus dat ga ik een van de komende dagen maar eens doen.
