Vandaag (8 april 2014) zijn we getuige van de verdere aftakeling van Freek de Oude of Preek de Jonge, net wat jullie willen. Let wel: hier spreekt een fervente ex-fan van de man. Ik heb het eerder gezegd: in zijn Neerlands Hoop-tijd en in zijn gloriesolotijd (ten tijde van De Komiek, De Tragiek, De Mars) was hij erg grappig, scherp en origineel. Maar dan hebben we het over (meer dan) 30 jaar geleden.
Gisteren kreeg de domineeszoon uit Westernieland een eerbetoon, omdat hij deze zomer zijn 70-jarig bestaan op dit ondermaanse hoopt te vieren.
Freek begint een beetje op een dictator te lijken. Zoiets als Museveni in Oeganda. Van vrijheidsstrijder tot alleenheerser die geen tegenspraak meer duldt. Kritiek? Nee, dat kan niet. We laten even The Master aan het woord (en jullie weten wat dat betekent: snaveltjes toe als je His Master’s Voice hoort!):
‘Mijn publiek is mij nog niet zat. Nee. Ik neem aan dat je doelt op de kritiek die er is?’, stelt de cabaratier desgevraagd. ‘Die kan alleen maar komen van mensen die mijn werk niet kennen. Als je mijn werk kent, dan is enige stilte op zijn plek. Dan is zeker geen domme kritiek op z’n plaats.’
Zo. Daar zijn we stil van. Maar niet van bewondering, maar van afschuw. Als je mijn werk kent, dan is enige stilte stilte op zijn plek. Oftewel: bek houwen, ik ben gewoon goed. Dat zijn trekjes van een onverdraagzame tiran.
We zagen al eerder dat Freek met stomheid geslagen is op het moment dat iemand hem van repliek dient. Dat is meneer de Monopolist Op De Enige Juiste Mening namelijk niet gewend!
Student Politicologie Yernaz Ramautarsing geeft de oude man bij Pauw en Wittemna van katoen. Heel vermakelijk. Yernaz heeft, op een nette wijze, geen ontzag voor de reputatie van de cabaretier. En maakt vervolgens een goed punt (over het feit dat er blijkbaar volgens De Jonge ‘maar twee smaken zijn in dit land: dom links en dom rechts’). De oude nar wenst hier niet op in te gaan.
Het enige wat hij vervolgens kan doen is… de discussie afbreken! (vanaf 9:34). Nou vraag ik je. De man die het kort daarvoor nog heeft over ‘ontmoeting’ en ‘discussie’, kapt diezelfde discussie af! Toen viel, om even in zijn eigen vertrouwde theatertermen te blijven, wat mij betreft definitief het doek voor Freek de Jonge.
‘Ik ben op het toppunt van zijn kunnen’, stamelt de oude man nog, voor hij een erbarmelijk lied inzet. Ja ja. Hoe overschreeuw ik mijzelf? Die bescheidenheid horen we nu trouwens weer terug:
‘Dat is zeer arrogant ja’, vervolgt De Jonge. ‘Maar ik ben dan ook zeer overtuigd van mijn kunnen. Ik denk dat dat na 78 programma’s en 45 jaar aan de top staan volstrekt normaal is’. Jij zegt het, Freek. Wij zeggen niks. Gekken moet je tenslotte niet tegenspreken.
Ik kan er niks aan doen, maar ik vind dat het rechtse shockblog Geen Stijl een hard maar passend (én grappig) in memoriam geschreven heeft voor de tragische clown uit Westernieland (sowieso is het item dat Geen Stijl aan hem wijdde ontegenzeggelijk geestig):
‘Het Freakcircus was zelfs bij DWDD, en wie na een optreden in het verschilligenmagazine dat ons vertelt wat wij moeten zien, lezen dan wel horen, een theater in Eibergen niet weet uit te verkopen, is carrièretechnisch een soort Friso: iedereen weet dat het voorbij is maar voor de vorm houden ze hem nog warm. Tijd om het een plekje te geven mensen: Freek is dood. Hij laat een niet te verdrijven zure gelijkhebwalm na, een legioen Freken, en een collectie Malle Jasjes. RIP oude clown, het waren 109 hyperfatsoenlijke jaren.’
Dat is natuurlijk dodelijk: dat een website die een angel aan je doodskist is veel grappiger is dan jijzelf. Freek zelf is dat zelf al jáááren niet meer.