Een van de vele vrouwen die puur schrijven ‘voor de leuk’
(Klik op de foto voor een VERGROTING)
Een miljoen Nederlanders doet het. Regelmatig. En ze worden er blij van. Bevrijd. Rustig. Ik zie van hier jullie oren zich spitsen: wat dan, wat dan? Nou, schrijven.
Vandaag (18 juli 2017) staat er een stuk over in in het V-katern van de Volkskrant: amateurschrijvers die er in de vakantieperiode tussenuit gaan om zich te wijden aan het edele ambacht van het schrijven.
Het zijn meest vrouwen die een maand, een week, een weekend of zelfs een dag ‘writer in holiday residence’ willen zijn. En dat mag wat kosten: zo wordt er in het Volkskrant-artikel Vriend Pen gepraat over een schrijfweek in de Algarve onder begeleiding van een schrijfdocent. Kosten p.p.: € 895,- exclusief vliegreis.
Ik vind dat veel geld. Wat zeg ik: ik bied een schrijfweek aan voor minder dan de helft van dat bedrag! (doch dit geheel terzijde)
De vrouwen die worden geciteerd in het artikel schrijven om zichzelf te ontdekken. Zoals een van de dames het verwoordt: ‘Het mooiste van schrijven is dat je meer te weten komt dan je al wist.’
Zelf ben ik ook schrijfdocent geweest en de meeste cursisten gaven te kennen dat ze schrijven ‘gewoon leuk’ vonden om te doen. Een enkeling wilde ’therapeutisch schrijven’, dingen van zich af schrijven, maar over het algemeen levert dat niet echt lekker leesbaar proza op.
Tijdens mijn cursussen heb ik geen axioma’s ex cathedra verkondigd. Nou ja, één dan: doe alles bewust. Je wilt als schrijver immers niet dat er zaken in jouw roman met jou op de loop gaan, omdat je bepaalde zaken niet goed hebt overdacht.
Wat ik mijn cursisten ook altijd heb voorgehouden: een roman is geen proeve van bekwaamheid ten opzichte van je schrijfdocenten (‘Kijk, wat ik allemaal kan’). Het is zelfs tamelijk vermoeiend om alle trucjes terug te zien komen.
Bovendien zou je op een gegeven moment een behoorlijk smakeloze eenheidsworst krijgen; goede romans onderscheiden zich door hun eigenzinnigheid en het – bewust – breken van allerlei regels die door schrijfdocenten de wereld worden ingeslingerd (‘Een hoofdpersoon moet een krachtig individu zijn!’Hoezo?).
Het paradoxale aan schrijfcursussen is (we noemen dit dan ook ‘De paradox van Degen’): je moet heel veel over schrijven leren en die zaken tijdens je schrijfoefeningen toepassen om ze daarna weer te vergeten als je zelf een boek gaat schrijven (dat wil zeggen: zo ‘vergeten’ dat je ze niet bewust gaat toepassen).
Een cursiste verzuchtte eens: ‘Maar waarom moeten we zoveel leren als we het toch weer moeten vergeten!?’ Daarop gaf ik als antwoord de volgende vergelijking (hoe toepasselijk voor een auteur!):
‘Stel je rijdt op IJsland, bij de Westfjorden. Je rijdt dan via heel veel bochten langs het water en ziet aan de overkant al je eindbestemming voor die dag liggen. Om daar te komen moet je echter al die slingers uitrijden, om het fjord heen rijden; je kunt de route niet bekorten. Dan zou je over water moeten lopen en dat kan niemand. De enige weg om er te komen is de lange.’
Denken jullie daar maar eens over na!
