Deze leerlinge had blijkbaar veel versies nodig om tot een eindversie van haar Dichter bij 4 mei-gedicht te komen.
(Klik op de foto voor een VERGROTING)
© André Degen
Nog even over gisteren (4 december 2015). Ik was toen in Veendam, om een poëzieworkshop te geven, in het kader van het Dichter bij 4 mei-project.
Dit project is bedoeld voor middelbare scholieren in de leeftijdscategorie 14 – 19 jaar. Willen ze meedingen naar een plaats achter de microfoon op de Dam tijdens de Dodenherdenking op 4 mei 2016, dan moeten ze een gedicht over het thema ‘herdenken’ schrijven van maximaal 25 regels.
Ik gaf twee blokuren, een aan een VWO 5-klas en een aan een Havo 4-klas, om de leerlingen te helpen bij het schrijven van zo’n herdenkingsgedicht. In beide klassen deden de leerlingen goed mee (ik zou haast schrijven ‘verbazingwekkend’ goed, maar dat klinkt zo cynisch).
Er is altijd wel één die niets weet, doet of inlevert, maar het merendeel van de scholieren deed een serieuze poging. Eén meisje kon zich er niet toe zetten woorden te gebruiken en tekende in plaats daarvan haar blaadje vol muzieknoten. Origineel, maar daarmee ga je de Dam niet halen.
Er kwam veel clichématigs voorbij, in de trant van ‘waarom haten we elkaar toch?’,’dit mag nooit meer gebeuren’ en ‘zij die hun leven voor ons gaven’, maar er was één Havo 4-leerling die er wat mij betreft in zijn dwarsheid uitsprong. Ik zal hem aanduiden met zijn initialen (L.V.), omdat hij het misschien niet leuk vindt om zijn naam hier voluit terug te vinden. Ik citeer zijn bijdrage in extenso:
‘De vogel hierboven is rood: of is het een fakkel? dat schrijf ik op omdat ik niks anders kan bedenken. Ik verveel mij nu. Waarom staat er een vogel op dit papier? Ik probeer zoveel mogelijk woorden op te schrijven. Ik heb vandaag kaas gegeten. Kaas is fijn. Volgens mij hadden ze in de oorlog schuifkaas. Dat lijkt mij vies.
De vogel zit op een blauwe stok. Het is niet mooi getekend, maar misschien is dat met opzet. Ik ben benieuwd hoeveel woorden ik in dit blokuur kan opschrijven. O, het moet maximaal 25 regels zijn. Maakt niet uit. Het is bijna 2 uur.
Ik haat creatieve dingen, gewoon Nederlands is beter. Geldt dit ook als een gedicht? Ik hoop het wel. Ik ga hem verkopen voor € 75,-. O ja, herdenken.’
Toen ik deze bijdrage las, moest ik denken aan de uitspraak van Captain Beefheart: ‘If you want to be a different fish, jump out of the school.’ L.V. is zeker een ‘different fish’, maar ik raad hem aan toch maar gewoon zijn Havo af te maken.
En om zijn vraag te beantwoorden (‘Geldt dit ook als een gedicht?’): ja, L…, zeker, maar de jury zal het wel te weinig in overeenstemming vinden met de 4 mei-sfeer om je uit te nodigen om het voor te lezen op de Dam. Maar ik vind dat je in ieder geval een eervolle vermelding verdient. Bij dezen dan.
