Vandaag (31 augustus 2014) kom ik terug van een weekendje Diever. Het is bij mij een – nou, vooruit – gezellige traditie geworden om elk jaar eind van augustus een weekend in het Drentse esdorp door te brengen, om in het openluchttheater de opvoering van een stuk van Shakespeare in het Nederlands bij te wonen. Dit jaar was dat Lang leve de liefde (Love’ Labour’s Lost, een titel, tussen haakjes die nog niet zo eenvoudig in het Nederlands is te vertalen:’ De moeite van de liefde is vergeefs geweest?’ Ik kan me de titelkeuze van regisseur Jack Nieborg wel voorstellen, hoewel die in betekenis dus geheel afwijkt van het origineel maar net als de ‘moedertekst’ lekker allitereert).
Het is bij mij eveneens traditie geworden om de tijdens de weken voorafgaand aan het stuk het origineel van de Grote Bard uit Stratford oculair tot mij te nemen. Maar om de een of andere reden is het daar nog niet (helemaal) van gekomen. En dat terwijl ik daar – helaas – alle tijd voor heb.
Maar ik ben bij akte 4 aangeland, dus ik heb al een redelijk beeld van de mate van vrijheid die Nieborg zich toestaat bij de behandeling van het blijspel van dear old William. En die behandeling is zeer vrij. Nieborg weeft vele knipogen naar de moderne tijd in zijn bewerkingen van Shakespeare-stukken: zo vlecht hij ettelijke citaten uit hedendaagse smartlappen in de dialogen, laat een speler een schuimlijn spuiten, zoals scheidsrechters tijdens het afgelopen WK dat ook deden en laat ook moderne muziek meeklinken.
Tijdens voorgaande voorstellingen was me al opgevallen dat Jack Nieborg kiest voor een leutige benadering. Indertijd schreef ik op mijn weblog dat ik de voorstellingen van Nieborg in het vervolg links zou laten liggen wanneer hij die lijn door zou trekken.
Ik ben dus niet consequent geweest, maar ja, ‘ Jede Konsequenz führt zum Teufel’ weten we al sinds Goethe (of Luther, of Brecht), dus til ik er niet zo zwaar aan dat ik teruggekeerd ben op mijn mening.
Er werd dit weekend luid gebulderd, enorm meegeleefd en zeer geestdriftig geklapt om de in mijn ogen wel erg jolige, boertige uitvoering van Lang leve de liefde. Ik heb zelf ook best genoten (en gelachen) om deze interpretatie van Love’s Labour’s Lost. En ik dacht: wat wil je nu? Teruggaan naar de traditionele uitvoeringen met prachtige gewaden en gedragen dialogen die zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke tekst blijven en waar elk jaar minder en elk jaar grijzere mensen naar komen kijken die elkaar toeknikken dat ‘dit toch echt de enige ware manier is om recht te doen aan Shakespeare’s teksten?
Of wil je een levendige, vrij bewerkte uitvoering die volle zalen trekt waar ook jongeren graag komen en waar nog wel degelijk vernuftig vertaalde taaljuweeltjes van de Grote Bard fonkelen in het maanlicht?
Hoewel ik de leeftijd bereikt heb dat ik vol op het orgel mag gaan over allerlei nieuwerwetsigheden ‘waar ik niks mee heb’ en die uiteraard minder zijn dan alles wat vroeger bestond, kies ik voor de tweede benadering. Wil je dat Shakespeare ook na vier eeuwen blijft leven, dan is een restyling en een forse injectie met jeugd en hedendaagsheid geen overbodige luxe. En tenslotte was het vulgaire, schuine en boertige Shakespeare niet vreemd. Dus: lang leve de liefde! Lang leve Shakespeare! En hopelijk nog lang leve het openluchttheater van Diever!
