'Lezen is genezen' is de ondertitel
Vandaag (16 februari 2014) lees ik het artikel Een pil uit de bieb in het Volkskrant-magazine. Het gaat over de genezende werking die van boeken uit zou gaan.
Bibliotherapie is de term voor deze vorm van klachtenbehandeling door middel van geschreven teksten. Er is niks nieuws onder de zon, want in het oude Griekenland stond op de voorgevel van de bibliotheek in Thebe al de aanduiding dat je hier de 'de geneesplaats van de ziel' betrad.
Ineens valt alles op zijn plaats: sinds jaar en dag kennen we de uitdrukking 'een dikke pil' voor een lijvig boek. Nu blijkt dat dat 'pil' heel gelukkig gekozen is, want het woord kan dus een dubbele betekenis hebben.
Het klinkt wel fijn: je hebt last van keuzestress, je gaat naar de bibliographic consultant (waarom zouden we een Nederlands woord voor zo iemand verzinnen?), die jou vervolgens een boek aanraadt. Je leest dat en opgelost zijn uw zielproblemen. Doe mij maar zo'n therapie!
Zo kun je mensen met liefdesverdriet, depressieve gevoelens en onvervulde verlangens helpen met een boekenadvies. Romans kunnen je op andere gedachten brengen, je idee�n aanreiken waar je zelf niet zo snel op zou zijn gekomen.
Al te serieus kunnen we deze vorm van therapie ook niet nemen. Wat te denken van de schrijver Thomas Blondeau die de lezing van Moord op de Ori�nt Express aanbeval aan een gefrustreerde Fyra-reiziger?
Ja zeg, dan kunnen we iemand die slachtoffer is van een gerechtelijke dwaling wel Der Prozess van Franz Kafka in handen drukken of Het duikpak en de vlinder ter lezing geven aan iemand die verlamd aan een ziekenhuisbed gekluisterd is. Nog een stap verder en je gaat de echtgenoot van een kankerpatiente Komt een vrouw bij de dokter aanbevelen. Komt-ie nog eens op andere idee�n!
Als ik in deze discussie over de heilzame werking van literatuur dan ook een aanbeveling mag doen: tobt u over de onrechtvaardige verdeling van geluk in dit ondermaanse? Neem dan de prachtroman De geluksverdeling ter hand. Reken maar dat u enkele verrassende denkbeelden aan de hand worden gedaan!
Een flinke dosis scepsis is in deze materie wel op zijn plaats; immers, het zou wat al te simpel zijn om te veronderstellen dat een depressie wel overdrijft, op het moment dat je Ver heen weglegt.In zo'n geval is het altijd, eh, heilzaam om je te wenden tot de nuchtere wetenschap, in dit geval medisch filosoof professor Oderwald (hoewel… wat hij te berde brengt, kunnen we zelf met enige moeite ook wel bedenken):
'Afhankelijk van het probleem kan iemand zeker op weg worden geholpen door het lezen van een verhaal (…) De gedacht van 'ik ben niet de enige' kan een hele opluchting zijn. En kwaad kan het niet. Maar een depressie gaat niet spontaan over als iemand een goed boek leest.' Tot zover de wetenschap.
Maar goed, als we geloof hechten aan deze vorm van therapie, dan kunnen we hiermee twee vliegen in ��n klap slaan: we brengen de kosten voor de (geestelijke) gezondheidszorg terug �n we stimuleren de boekenverkoop. Als d�t geen win-winsituatie is!
Enige reserve moeten we daarbij wel betrachten: ik zou niet zo snel iemand die worstelt met een innerlijk conflict en zijn politieke bewustwording Mein Kampf aanraden…
