Houd je leven in de hand met de Narrative!
Vandaag (9 februari 2014) werk ik de zaterdageditie van De Volkskrant door. Zodoende stuit ik op het artikel 'Little brother legt uw leven vast' (dat in vrijwel dezelfde vorm verschijnt in de digitale versie van De Volkskrant).
Het gaat over een nieuw fenomeen, lifelogging. Dit houdt in dat je met behulp van een camera die zo groot is als een postzegel en die je op je bovenkleding clipt, om de dertig seconden een foto maakt van je omgeving. Het begrip 'fotografisch geheugen' krijgt zo een heel andere dimensie, maar we moeten ons afvragen of we daar blij mee moeten zijn.
Het apparaatje is misschien handig voor mensen die lijden aan (beginnende) alzheimer. De gaten die in hun geheugen vallen kunnen ze opvullen met de beelden die deze draagbare minicamera hun levert. Door de hernieuwde confrontatie met beelden die weggeglipt waren in het zwarte gat in hun hoofd kunnen ze bepaalde gebeurtenissen herbeleven. En – wie weet – kan hun geheugen wellicht positief gestimuleerd worden.
Maar 'gewone' mensen die zich behangen met zo'n fotograferend dagboek? Martin Kallstr�m, oprichter en baas van Narrative, het bedrijf dat deze spionerende verstekelingen levert, loopt al een jaar rond met zo'n mini-camera. Hij zegt over zijn ervaringen met zijn externe fotografische geheugen: 'Ik ben nu gelukkiger.'
Als ik dat lees, begint het bij mij al te jeuken. Mensen die ineens 'zo gelukkig' zijn geworden, wantrouw ik. En ik hoop altijd maar dat ze mij niet gelukkig(er) willen maken.
Kallstr�m vervolgt:´We vergeten snel die kleine, aangename momenten die een dag prettig maken. Nu blijven die beter hangen.' H�, dat is vreemd: bij mij werkt dat anders. Ik heb een goed geheugen, maar er valt (gelukkig) heel veel door de zeef van mijn memorie. Maar juist die 'kleine, aangename' momenten onthoud ik goed. Daar heb ik niet zo'n lifeloggertje voor nodig.
Cathal Gurrin, een ander proefkonijn dat zich heeft behangen met zo'n Narrative-cameraatje, heeft inmiddels 12 miljoen foto's verzameld. Wordt hij daar, net als Kallstr�m, een gelukkiger mens van? Nou, dat blijkt mee te vallen. Net op cruciale ogenblikken wendt hij zijn hoofd af en mist zo de opname van dat momentum.
En hij geeft toe dat hij het merendeel van zijn fotoverzameling nog nooit heeft gezien. Nee, vind je het gek? Waar haalt een normaal mens de tijd vandaan zo'n ontzaglijke hoeveelheid foto's te rubriceren. Ik heb al moeite om mijn kiekjes van de zomervakantie een beetje fatsoenlijk te ordenen. En dat zijn er nog geen tweeduizend.
Ironisch is dat juist Kallstr�m, die alles wat hij ziet filmt, vastligt en doorlopend privacies schendt en beelden de wereld inzendt, zijn vriendin is kwijtgeraakt, omdat…zij 'dingen wilde zien die hij niet wilde laten zien', zoals het nogal cryptisch (en ongewild scabreus) in het Volkskrant-artikel staat.
Los even van de genante situaties die je door het gebruik van deze mini-camera kunt creeren – stel je voor dat je kotsend boven de toiletpot hangt en je bent vergeten dat je een Narrative draagt die je livestream verbonden hebt met Facebook – dan vind ik de autographer uit filosofisch oogpunt een onding: leven is nu eenmaal doorlopend selecteren; wat belangrijk is in je bestaan, blijft toch wel hangen, al het andere filtert je geheugen er wel uit.
Door op die manier in het leven te staan, train je als het ware je geest om zich te concentreren op gebeurtenissen, mensen en gevoelens die ertoe doen. Als je het registreren van alles wat maar zweemt naar 'kan interessant zijn' overlaat aan zo'n apparaat, verslapt je geest en wordt hij lui.
Het is een beetje als al die Japanners die in razende vaart langs de bezienswaardigheden van Europa jakkeren. Ze rennen de Notre Dame in, richten hun camera, klik, en weg zijn ze alweer. Thuis bekijken ze wel wat ze ook alweer gezien hebben. Maar hebben ze ook daadwerkelijk iets gezien? Hebben ze de sfeer, de stilte, de ruimte van een kathedraal in zich opgenomen?
Een mens kan toch niet alles vasthouden. Hoe ouder hij wordt, hoe meer er wegglipt en ten slotte glijdt hij het grote zwarte gat in. En daar kunnen nog geen 12 miljoen foto's hem redden van de vergetelheid.
