Vijftig plus? Dan wordt werk vinden een hele klus!

Zo’n vijftigplusser (Christine Neubauer (52),
een Duitse toneelspeelster) komt heus wel weer aan de bak.

Hoge en hardnekkige werkloosheid onder vijftigplussers. 25 maart 2015 stond er een stuk over in de Volkskrant, op 26 maart 2015 kreeg het als het ware een vervolg in de vorm van een ingezonden brief en vandaag (29 maart 2015) word ik er indirect weer aan herinnerd door het bericht dat de actrice Helen Mirren na haar zestigste meer dan ooit van haar seks geniet.

Ze geeft zelfs toe dat ze ’s morgens de wekker een uur eerder zet om met haar man te kunnen vrijen (ik ben trouwens benieuwd of ze dat met het ingaan van de zomertijd afgelopen nacht, waarin we de wekker juist een uur vooruit moesten zetten, óók gedaan heeft. Maar dit terzijde.) Dank je, Helen, dat je dit met ons hebt wilt delen. Ik ben bijna net zo blij met die info als met de wetenschap dat Freek de Jonge en zijn vrouw Hella nog dagelijks seks hebben.

Maar goed, ik drijf af. Wat ik eigenlijk wilde zeggen is dat ik door het bericht over Helen Mirren indirect weer herinnerd werd aan de vrij uitzichtloze positie van de vijftigplusser op de arbeidsmarkt (situatie waarin ikzelf ook verkeer). Sjors van Beek, een journalist die een tijd geleden werd ontslagen bij Wolters Kluwer, schrijft:

‘Want wat zij (Nancy McKinstry, topvrouw van Wolters Kluwer, vorig jaar goed voor 12, 7 miljoen euro, dus de voormalige baas van Sjors van Beek – AD -) misschien niet weet, is wat het betekent als je als 49-jarige tegenwoordig je baan verliest. De kans op een nieuwe baan is nagenoeg nihil. Zo’n 40 procent van de sollicitatiebrieven wordt niet eens beantwoord. Bij sommige sollicitaties concurreer je met ruim 400 anderen.’

Ja, probeer dan maar eens positief te blijven. Aan de zijlijn volg je de berichtgeving over de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd van 65 naar 67 jaar en je denkt: toe maar, geef me maar de kans om tot die tijd door te werken. De econoom Kees Kraaijeveld stelt naar mijn idee terecht:

‘Als samenleving hebben we ze afgeschreven. En dat kan niet. We kunnen niet aan de ene kant de pensioenleeftijd verhogen, terwijl we aan de andere kant laten gebeuren dat werknemers steeds jonger worden afgeschreven. We kunnen niet de gemiddelde ‘uittreedleeftijd’ van de geluksvogels laten stijgen terwijl we de ‘afschrijfleeftijd’ voor de pechvogels laten dalen.’

Maar ja, hoe doorbreek je de vooroordelen die werkgevers nog altijd koesteren tegen opzichte van de ‘halve-eeuwers’? Boven de vijftig zouden werknemers ’te duur’ zijn, ‘overgekwalificeerd’, ‘niet flexibel’ en ‘vaker ziek’.

Leeftijdsdiscriminatie is officieel verboden, maar wordt vrolijk, wijd en zijd, toegepast. Ingrid Jozef, P&O-medewerkster bij een middelgroot bedrijf, erkent het probleem: ‘Als onderneming wil je graag een jong imago. Ook al is het eigenlijk niet oud, boven de vijftig schrikt af. Je bent bang voor meer ziekte, hogere loonkosten en minder innovatie. En afwijzen is niet zo moeilijk – je schrijft gewoon dat de overige kandidaten beter bij het functieprofiel passen.’

Het eerste wat mij trouwens na het lezen van bovenstaand citaat te binnen schoot was: ‘Nou, daar zal haar werkgever blij mee zijn.’ Tegenwoordig is iedereen op internet zo te traceren, via Facebook, LinkedIn, Twitter of een ander kanaal. En als je ronduit toegeeft dat het bedrijf waarvan jij de personeelszaken behartigt aan leeftijdsdiscriminatie doet, is dat geen goede PR, lijkt mij.

Maar goed, bedrijven komen er in bijna alle gevallen mee weg. Je ‘past niet in het profiel’, ‘we hebben andere kandidaten die beter aan onze functie-eisen voldoen’, ‘Er worden mensen uitgenodigd, waarvan de ervaring, kwaliteiten en interesses beter aansluiten bij de wensen van de opdrachtgever’, ja, ik heb alle standaardfrases wel eens een keer voorbij horen komen.

Zoals ik al eerder schreef, heb ik één keer – via de telefoon, dat wel – openlijk te horen gekregen dat leeftijd een issue was bij de opdrachtgever. Een andere keer heb ik, dit maal wel zwart op wit, te verstaan gekregen dat het bedrijf waar ik toen solliciteerde ‘meerdere malen ervaring had opgedaan met 50 plussers.’ En wat was de uitkomst?: ‘Steeds bleek dat, dat niet bij de dynamiek en de chaos van ons bedrijf past.’ (waarbij ik het kromme Nederlands van de antwoordgever er gratis en voor niets bij geef). Oftewel: de vijftigplusser komt niet mee, is niet opgewassen tegen de snelle wereld die bedrijfsleven heet.

Hoe, o hoe doorbreken wij vijftigplussers de vooroordelen die dus wel degelijk leven bij werkgevers en die ons buiten het arbeidsproces plaatsen? Beste werkgevers van Nederland, we nemen met minder loon genoegen, we zijn echt niet star, we zijn geen job hoppers, dus trouw aan jullie organisatie en we zijn aantoonbaar minder vaak ziek dan jongere werknemers. En bedenk als je ons in dienst neemt: je hoeft voor ons geen extra kosten te maken voor een veertigjarig jubileum.