Het opus magnum van de filosoof die met de hamer
filosofeerde.
Vandaag (28 december 2013) is het katern Boeken van De Volkskrant iets anders van opzet dan doorgaans.
Dit keer geen recensies van pas verschenen romans, dichtbundels en geschiedkundige boeken; in deze editie worden Volkskrant-medewerkers aan het woord gelaten over hun lijfboek, het boek dat hen 'voedt', dat ze al hun leven lang met zich meedragen, omdat het hen troost, inspireert, etc.
Arnon Grunberg laat ons weten dat Also sprach Zarathustra van mijn lievelingsfilosoof Friedrich Nietzsche in zijn puberteit zo ongeveer het boek was dat hem redde.
Ikzelf las het 'grootste geschenk dat Nietzsche de mensheid ooit heeft gegeven' (zo noemde de filosoof zijn hoofdwerk heel bescheiden in Ecce Homo) toen ik negentien was. Kort daarvoor had ik Der Antichrist gelezen en dat geschrift had mij zo'n beetje omvergeblazen.
Trouwe lezertjes van dit weblog weten dat ik niet religieus ben. Het was dan ook niet daardoor dat deze 'vloek op het christendom' (de ondertitel die Nietzsche aan zijn tirade tegen het christendom gaf) mij zo van mijn stuk bracht. Het was de mateloze durf om de heersende westerse godsdienst hardhandig aan te pakken die mij als achttienjarige nogal imponeerde.
Nietzsche heeft het zelf in zijn werk regelmatig over een bepaalde 'scherpe lucht die in zijn geschriften waait' en die voor veel mensen onverdraaglijk is. Ik geef toe dat die ijle berglucht voor mij als jonge man ook maar moeilijk uit te houden was.
Also sprach Zarathustra is een boek dat je gemakkelijk belachelijk kunt maken: de stijl is gedragen, bijbels en een pathos doet de woorden gloeien die velen overdreven zullen vinden.
Ik vond – en vind – Nietzsche's hoofdwerk echter een prachtig geschreven werk, een weelderige tuin waar aan elke struik wel een zoet-bittere waarheid groeit – om even in de stijl van Zarathustra te blijven.
Je kunt wel aan het citeren blijven, maar hieronder, als eerbetoon aan de grote stilist en dichter Friedrich Nietzsche, enkele citaten uit Also sprach Zarathustra (kan iemand mij trouwens vertellen waarom vertaalster Ria van Hengel zo nodig 'Aldus' in de titel moest vervangen door 'Zo'? Omdat dat eigentijdser is? Het zal wel, maar het ritme is nu vakkundig om zeep geholpen. Dank je wel, Ria)
'Langsam ist das Erleben allen tiefen Brunnen: lang m�ssen sie warten, bis sie wissen, was in ihre Tiefe fiel.'
'Verbrennen musst du dich wollen in deiner eignen Flamme: wie wolltest du neu werden, wenn du nicht erst Asche geworden bist!'
'In eurem Sterben soll noch euer Geist und Tugend gl�hn, gleich ein Abendrot um die Erde.'
'Jetzo erst gehst du deinen Weg der Gr�sse! Gipfel und Abgrund – das ist jetzt in eins beschlossen!'
Zo kan ik nog wel eventjes doorgaan. Binnenkort moet ik deze 'alternatieve bijbel' zoals Grunberg Also sprach Zarathustra noemt, maar weer eens herlezen. Ik kan iedereen de lectuur van dit prachtige werk van harte aanbevelen.
